اختلال در بازار خودرو با هدایت سیاست های دولت

با دخالت دولت در تعداد، فروش و قیمت‌گذاری خودروهای وارداتی، شرکت‌های واردکننده و حتی شرکت‌های خودروسازی که مجاز به واردات خودرو هستند، انگیزه خود را برای ورود به این عرصه از دست خواهند داد، زیرا معتقدند با اجرای سیاست‌های دستوری، خودروهای وارداتی نیز از این موضوع خارج می‌شوند. انگیزه خود را برای ورود به این عرصه از دست بدهند. خودروهای داخلی دچار آسیب خواهند شد.

وضع قیمت های دستوری مانع از ایجاد رقابت در صنعت خودرو شد. عدم تعیین قیمت خودرو در فضای رقابتی منجر به افزایش قیمت در بازار آزاد می شود و تولیدکننده، واردکننده و مصرف کننده متضرر می شوند، در حالی که خودروساز می تواند با فروش خودرو به قیمت واقعی، از سود حاصل از رشد برای تولید استفاده کند. و محصولات خود را توسعه دهد و یا با ورود به عرصه خودروسازی و واردات شاهد روند رو به رشد در صنعت خودرو باشیم.

اگرچه آمار تولید خودرو در سال جاری حکایت از افزایش تولید نسبت به مدت مشابه سال گذشته دارد، اما با توجه به کاهش تولید خودرو در نیمه دوم سال 90، فاصله زیادی تا رسیدن به ظرفیت اصلی تولید داریم. در شرایط فعلی افزایش ظرفیت خودروسازی مقدم بر واردات خودرو است. متاسفانه در شرایطی که صنعت خودرو کشور برای رسیدن به ظرفیت اصلی تولید نیازمند حمایت دولت و مجلس است، مسئولان دولتی واردات خودروهای فرسوده را در دستور کار قرار داده اند. این در حالی است که واردات خودرو در گذشته تنها به خودروهایی محدود می شد که در داخل تولید نمی شدند و یا تولید داخلی آنها توجیه اقتصادی نداشت.

از آنجایی که قیمت خودروهای فرسوده وارداتی در دنیا نامشخص است، قطعا دولت قادر به کنترل قیمت این خودروها نیست و در نتیجه شاهد رانت در قیمت گذاری خودروهای فرسوده خواهیم بود.

اگر ارز واردات خودرو در اختیار قطعه سازان و خودروسازان بود، می توانستند با رشد تولید و واردات خودرو، عرضه را افزایش دهند و نیاز مردم به خودرو را تامین کنند.

مشکلاتی مانند عدم واردات خودرو به کشور، عدم امکان پرداخت ارز گمرکی برای ترخیص قطعات یدکی، ایجاد تعهدات معوق، عدم تعویض خودروهای فرسوده و کاهش صادرات در صنعت خودرو، ناشی از نبود منشی و منطق پشت سیاست ها.

از سوی دیگر محدودیت های ارزی و عدم امکان واردات خودرو بدون تبدیل ارز باعث شد که از 150 هزار خودروی وارداتی به کشور تنها تعداد محدودی خودرو از گمرک ترخیص شوند که متأسفانه اثرات منفی این کمبود به چشم می خورد. خودروهای وارداتی روی خودروهای داخلی و تنظیم بازار به وضوح قابل مشاهده است.